رویکرد ادبى - تفسیرى مجمع البیان

نویسنده

  • مرتضی ایروانی
چکیده مقاله:

 بازکاوى روش طبرسى در برخورد با دانش نحو و چگونگى کار بست آن در تفسیر »مجمع البیان« است. شیخ طبرسى به عنوان یک مفسّر، مانند هر پژوهنده‌اى که در تعامل با دانش مورد پژوهش خود از روش و متد ویژه‌اى پیروى مى‌کند، روش خاصى در زمینه نحو، در تفسیر مجمع البیان در پیش گرفته است. نویسنده، نخست، شیوه ترتیب مطالب تفسیر مجمع البیان و جایگاه اعراب، نحو و لغت در این تفسیر را مشخص مى‌کند و از فراوانى بحث‌هاى نحوى در مجمع البیان و تحلیل شیوه جمله‌هاى قرآنى و تأثیر نحو و اعراب واژگان و جمله‌ها در فرآیند تفسیر و استفاده از حدیث براى شاهد مثال بر خلاف سایر نحویان یاد مى‌کند. نویسنده، در شخصیّت‌شناسى طبرسى از تعدد نقل اقوال در تفسیر مجمع البیان و انصاف و اعتدال شیخ در نقد اقوال مخالفان مذهبى و کلامى خویش و نیز رویکرد مذهبى وى در اعراب و تفسیر پاره‌اى از آیات، سخن گفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روش تفسیری مجمع البیان

 تفسیر مجمع‌البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلى به تحلیلى، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایى است که داراى اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمى همه زمانى مى‌باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه‌ترین تفسیر از میان تفسیرهاى سه‌گانه شیخ طبرسى مى‌شمارد که اگر چه از تفسیرهاى معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسى الهام گرفته اما ب...

متن کامل

رویکرد ادبی - تفسیری مجمع البیان

بازکاوی روش طبرسی در برخورد با دانش نحو و چگونگی کار بست آن در تفسیر »مجمع البیان« است. شیخ طبرسی به عنوان یک مفسّر، مانند هر پژوهنده ای که در تعامل با دانش مورد پژوهش خود از روش و متد ویژه ای پیروی می کند، روش خاصی در زمینه نحو، در تفسیر مجمع البیان در پیش گرفته است. نویسنده، نخست، شیوه ترتیب مطالب تفسیر مجمع البیان و جایگاه اعراب، نحو و لغت در این تفسیر را مشخص می کند و از فراوانی بحث های نحوی...

متن کامل

تأملی در نقد «ذهبی» از مجمع البیان

 نگاهى گذرا به نقدهاى محمّد حسین ذهبى مؤلّف «التفسیر و المفسّرون» بر مجمع البیان طبرسى است. نگارنده پس از شرح حال اجمالى از طبرسى و تفسیر مجمع البیان به نقدهاى محمد حسین ذهبى از این تفسیر مى‌پردازد و در آغاز بر این نکته تأکید مى‌ورزد که ذهبى بیش از آنکه به نقد تفسیر مجمع البیان بپردازد به مذهب مفسّر توجه نشان داده است، چنان تلقى از نقد ذهبى، نگارنده مقاله را به بررسى دیدگاه و مبانى فکرى ذهبى واداشت...

متن کامل

نقدى سندشناسانه بر احادیث مجمع البیان

 سخن از درآمیختگى سخن غیر معصوم با معصوم در تفسیر مجمع البیان است. نگارنده دو حقیقت تلخ درباره تفسیر ثمین مجمع البیان را که عبارتند: از بى‌دقتى نسخه نگاران منابع روایى و حدیثى تفسیر مجمع البیان در نقل شخصیت‌هاى واقع در سند روایات و نقل اقوال که سبب بى‌راهه روى علامه طبرسى )ره( در نقل سخن غیر معصوم به عنوان روایت شده است و نیز عدم مطابقت نسخه‌هاى موجود از تفسیر مجمع البیان با آنچه مؤلف نگاشته اس...

متن کامل

کاوشى در مباحث کلامى مجمع البیان

 بررسى مباحث کلامى در تفسیر »مجمع البیان« اثر طبرسى است. نویسنده نخست به چگونگى طرح مباحث کلامى در مجمع البیان پرداخته و از چند نکته سخن گفته است: 1- مباحث کلامى به سه شکل مطرح است؛ الف - تعریف مفهوم، ب - اثبات یا نفى، ج - دفاع از یک عقیده و رفع شبهه. 2- دو بخش نخست حجم بیشترى از قسم سوم دارد با این تفاوت که بخش اول تکرار نشده است امّا بخش دوم از زوایاى گوناگون تکرار شده است. 3- نوک پیکان انتقاد...

متن کامل

اسباب نزول در تفسیر مجمع البیان

 بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »مجمع البیان« اثر حسن بن فضل طبرسى است. این تفسیر که در 536 ه .ق. به نگارش در آمده از جمله مهم‌ترین تفاسیر جامع شیعه است.  در این تفسیر، بیان علل و اسباب نزول آیات زیر عنوان »النزول« در کنار سایر مطالب آمده است. طبرسى معتقد است اسباب نزول، سبب محدودیت آیات نمى‌شود، بلکه قرآن کریم عمومیت دارد. شیوه او در نقل اسباب نزول به صورت گزارشى بوده و از 259 م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 29-30

صفحات  104- 125

تاریخ انتشار 2002-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023